2019 Yılında Bütçe Açığı Ne Kadar Oldu?

Her yılın başında o yıl sonunda gerçekleşmesi beklenen bütçe açığı veya fazlası Maliye Bakanlığı'nca hedeflenir. geçtiğimiz yılın başında Türkiye Cumhuriyeti hazinesinin vermesi beklenen bütçe açığı 80,6 Milyar TL idi. Bu açığın hedeflenmesinde ülkede ve dünyada meydana gelen gelişmeler ile ekonomik istikrar, enflasyon oranı gibi temel bazı kriterler göz önünde bulundurulur.

Türkiye'nin de içinde yer aldığı, üçüncü dünya ülkesi veya gelişmekte olan ülkeler kategorisinde yer alan ülkelerin, ekonomik istikrarı sağlamaları, ticari olarak daha büyük ölçekte yatırımları ve satış rakamlarını karşılayabilmesi için bir miktar bütçe açığı vermesi olasıdır. Ancak bütçe açığı içeriden ve dışarıdan alınan borçlarla karşılanmakta. Dolayısıyla verilen bütçe açıklarının dönem dönem yok olması ve bütçe fazlasına dönüşerek eskiden alınan borçları ödeyebilmesi hedeflenir. Ekonominin yorgun olduğu dönemlerde verilecek bütçe açıkları, faizlerin düşük ve dış yatırımların arttığı dönemlerde telafi edilmesi beklenir.

2019 Yılındaki Bütçe Açığı

2019 yılında Türkiye'nin hedeflediği bütçe açığı 80 milyar 900 milyon liraydı. Ancak bu açık hedefinden 43 milyar 100 milyon sapılarak verilen bütçe açığı 123 milyar 693 milyon lira oldu. Yıl sonunda varılması beklenen bütçe açığına ise hemen Eylül ayı dolmadan ulaşıldığı, Haziran ayı sonunda 72 milyar 813 milyon lira bütçe açığı verildiği görülüyor. Aylık olarak değerlendirilen bütçe açığı hedeflerinin ise Maliye Bakanlığının aylık bazda bütçe gerçekleşmeleri raporuna göre yılın 8 ayında bütçenin açık verdiğini gösteriyor.

2019 yılının ocak ayında 5 milyar 100 milyon lira daha az açık gerçekleşerek hedefin tutturulmasıyla yıla başlandığı ancak Şubat ayında 16,8 milyar, Mart ayında 24,5 milyar lira, Nisan ayında 18,3 milyar lira, Mayıs ve Haziran ayında ise 12,1'er milyar TL açık verilmesiyle ilk 6 aydaki bütçe açığı 78,7 milyar lira olurken, Temmuz ayında 9,9 milyar lira, Ağustos ayında ise 600 milyon lira bütçe fazlası verilerek 8 ayın sonunda bütçe açığı 68,2 milyar liraya düştü. Ancak turizmden kaynaklı olarak döviz girişinin azaldığı Eylül ayında 17,7 milyar lira bütçe açığı verilmesiyle 85,9 Milyar liraya ulaşan bütçe açığı 9 ayın sonunda 12 aylık hedefin 5 milyar lira üzerine çıkmış oldu.

Ekim ayında 14,9 Milyar lira, Aralık ayında ise rekor seviyeye ulaşarak 30,8 milyar lira açık veren bütçe Kasım ayında 7,8 milyar lira fazla vererek yılı tamamladı ve sonuç olarak 123,7 milyar lira açık ile yılı tamamlamış oldu.

Bütçe Açığı Nasıl Hedeflenir?

Bütçe açığının ne oranda yapılacağı hedeflenirken ekonomik istikrar, beklenen yatırımların geri dönüş süreçleri, yıllık bazda doğal afetlerin yaşanma sıklığı ile ayni ve nakdi yardımların bütçeye oluşturacağı yükler göz önünde bulundurulur. O yıl içerisinde seçim yapılması planlanıyorsa bu planda harcanması öngörülen miktar da bütçenin seçimin yapılacağı aydaki hedefleri içerisine eklenir. Önceki yıl gerçekleşen bütçe açığının ve bu açığın getirmiş olduğu faiz giderleri de yeni bütçenin açık haznesine yazılır.

O yıl gerçekleşecek bütçe hedefleri içerisinde yıllık bazda Merkez Bankası tarafından yaptırılan enflasyon tahminlerine uyumlu olarak bütçe planlaması yapılır. Bütçe açığının nasıl hesaplandığına ilişkin daha detaylı bilgi için Bütçe Açığı veya Fazlası Hedefleri Nasıl Belirlenir başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

2020 Yılında ne Kadar Bütçe Açığı Hedefleniyor?

2019 yılının tamamlanmasıyla 2020 yılı için de bir bütçe hedefi belirlendi. 2020 yılı için belirlenen merkezi yönetim bütçesi Ekim ayında hazırlanarak meclise sunuldu ve hararetli 2 aylık tartışmaların ardından mecliste görüşülerek yürürlüğe girdi. Ak Parti hükümetleri tarafından hazırlanan 18'inci bütçe olarak meclise getirilen bütçenin 2020 Aralık ayının sonunda varması beklenen açık miktarı 138,9 Milyar lira ile 2019 yılında verilen bütçe açığından 5,2 milyar lira daha fazla olduğu görülüyor.

2020 yılında bütçeden eğitime, sağlığa, güvenliğe, kamu yatırımlarına, tarıma, reel sektör desteklerine, mahalli idarelere ve sosyal yardımlara ne kadar pay ayrıldığını okumak için 2020 Yılı Bütçe Hedefi Ne Kadar? Hangi Sektöre Ne Kadar Pay Ayrıldı başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.