Afad Deprem Risk Haritası: Sokağınız Riskli Mi?

Türkiye'de yaşayan birçok kişi, yaşadığı bölgenin deprem riski hakkında yeterli bilgiye sahip değil. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), bu konuda farkındalık yaratmak amacıyla etkileşimli bir deprem tehlike haritası yayınladı. Bu harita sayesinde vatandaşlar, yaşadıkları sokakların deprem riskini kolayca öğrenebiliyor. Euronews'ten Çağla Üren'in haberine göre, AFAD'ın haritası, binaların dayanıklılığı hakkında da önemli ipuçları sunuyor.

AFAD DEPREM RİSKİ HARİTASI NASIL KULLANILIR?

AFAD'ın etkileşimli risk haritasına ulaşmak için https://tdth.afad.gov.tr adresini ziyaret edebilirsiniz. Haritaya erişim sağladıktan sonra, e-Devlet bilgilerinizle sisteme giriş yapmanız gerekiyor. Bu adım, kimlik doğrulama amacıyla yapılıyor. Giriş yaptıktan sonra, sol üst köşede yer alan "Adres Sorgulama" bölümünden il, ilçe ve mahalle bilgilerinizi girerek sorgulama yapabilirsiniz.

Harita üzerinde arama yaptığınızda, aynı mahallede bile sokakların risk düzeylerinin farklılık gösterebildiğini görebilirsiniz. Bunun nedeni, deprem riskini etkileyen birçok faktörün bulunması. Zemin türü bu faktörlerden en önemlilerinden biri. Kaya zeminler deprem dalgalarını daha az büyütürken, yumuşak ve gevşek zeminler (örneğin dolgu alanları veya alüvyonlar) deprem dalgalarını daha fazla büyüterek daha yüksek ivmelere neden oluyor.

Fay hattına olan uzaklık, yer şekilleri ve yeraltı su seviyesi de deprem ivmelerini etkileyen diğer faktörler arasında yer alıyor. Suya doymuş zeminler sıvılaşma riski taşıdığı için deprem etkisini artırabiliyor.

SİLİVRİ DEVLET HASTANESİ ÖRNEĞİ

Yakın zamanda yaşanan 6.2 büyüklüğündeki depremde bazı binalarda hasar meydana geldiği ve Silivri Devlet Hastanesi'ndeki hastaların tahliye edildiği biliniyor. Hastane binasının bulunduğu sokağın deprem riskini AFAD haritası üzerinden incelemek mümkün. Haritada, Silivri Devlet Hastanesi'nin bulunduğu Nedim Beyazgül Sokak'ın açık renkle işaretlendiği, hastaneye yakın diğer sokakların ise daha koyu kırmızı renkte olduğu görülüyor.

Nedim Beyazgül Sokak'ın risk analizini görüntülemek için şu adımları izleyebilirsiniz:

1. Sol menüdeki "Bilgi al" butonuna tıklayın.

2. İmleci bilgi almak istediğiniz sokağa getirerek üzerine tıklayın.

3. Açılan pencerede Katman, Değer, Enlem ve Boylam bilgileri yer alacaktır.

Buradaki "Katman" ve "Değer" bilgileri, seçilen sokağın deprem riskini analiz etmek için kullanılıyor. Silivri Devlet Hastanesi örneğinde, haritadan elde edilen bilgi "PGA 475 / 0.320 g" şeklinde.

"PGA 475" katmanı, o bölgede 475 yılda bir olabilecek büyüklükte bir depremde yerin ne kadar sallanacağını (ivmesini) ifade ediyor. 475 yılda bir meydana gelen depremler genellikle büyük ve ciddi sarsıntılar anlamına geliyor ve bu durum, uzmanların beklediği büyük İstanbul depremi senaryosuyla da örtüşüyor.

AFAD haritasındaki risk analizi, 475 yılda bir yaşanabilecek büyük bir deprem senaryosuna göre hesaplanmış durumda. "PGA" ifadesi "maksimum yer ivmesi" anlamına geliyor ve beklenen deprem sırasında yerin en hızlı sallanacağı anı belirtiyor. "0.320 g" ise risk değerini ifade ediyor. Buradaki "g" harfi, yerçekimi için kullanılan bir ölçü birimi.

Değerlerin deprem riski açısından yorumlanması şu şekilde:

0.1 g ve altı: Düşük riskli bölgeler

0.1 g – 0.3 g arası: Orta riskli bölgeler

0.3 g – 0.6 g arası: Yüksek riskli bölgeler

0.6 g üzeri: Çok yüksek riskli bölgeler

Silivri Devlet Hastanesi örneğinde, harita üzerinde işaretlenen bölgeye verilen 0.320 g değeri, 475 yılda bir olabilecek büyük bir deprem sırasında yerçekiminin %32'si kadar bir ivmeyle yerin sallanacağı anlamına geliyor. Bu değer, "yüksek risk" bölgesinin başlangıcında yer alıyor.

Bu hesaplamalar, hastane binasının bulunduğu bölgenin deprem açısından tehlikeli olduğunu gösteriyor. Bu nedenle, buradaki yapıların mutlaka deprem yönetmeliğine uygun olarak inşa edilmesi gerekiyor. Aksi takdirde, bu deprem riski altında ciddi hasarlar meydana gelebilir.

BİNA TESPİTİ BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?

Vatandaşlar, bölgelerinin deprem riskini öğrendikten sonra, belediyelere başvurarak binalarının incelenmesini talep edebilirler. Örneğin, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin (İBB) Hızlı Tarama Tespiti Projesi bulunuyor. Vatandaşlar, https://binatespitiformu.ibb.gov.tr/basvuru/ adresinden başvuru yaparak talepte bulunabilirler.

Yapılan inceleme sonucunda yüksek risk taşıdığı tespit edilen binaların bilgileri, ilgili ilçe belediyesi ile paylaşılıyor. Böylece, ilçe belediyesi, yapının sahiplerinden 6306 sayılı Kanun veya Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (2018) kapsamında inceleme yaptırmalarını isteyebiliyor.

Hem kiracılar hem de konut sahipleri bu başvuru sistemini kullanarak talepte bulunabilirler. Ancak, başvuru sırasında tapu fotoğrafı, ada ve parsel bilgileri gibi bazı belgelerin de sunulması gerekiyor.

Haber Merkezi