Işığın Kütle Çekimiyle Büküldüğü Gözlemlendi

Hubble Uzay Teleskobu, ışığın kütle çekimiyle bükülmesini ilk kez tek bir yıldız üzerinde gözlemleyerek, Albert Einstein’ın genel görelilik teorisini bir kez daha kanıtladı. Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) yürüttüğü araştırma, ışığın bir beyaz cüce yıldızın yakınından geçerken yön değiştirdiğini gözler önüne serdi.

Tarihi Bir Gözlem: Beyaz Cüce Yıldız Stein 2051 B

Bu çığır açan keşif, Maryland’deki Uzay Teleskobu Bilimi Enstitüsü'nden gökbilimci Kailash Sahu liderliğindeki ekip tarafından gerçekleştirildi. Araştırma, Dünya’dan 5 bin ışık yılı uzaklıktaki bir yıldızın ışığının, sadece 17 ışık yılı mesafede bulunan beyaz cüce yıldız Stein 2051 B'nin yakınından geçerken büküldüğünü tespit etti.

Hubble, 2013-2015 yılları arasında yapılan sekiz farklı gözlemle, bu ışık bükülmesinin geri plandaki yıldızın konumunda değişiklik yarattığını kayda aldı.

Görelilik Teorisi Uygulamada

Bu fenomen, ışığın kütle çekimiyle sapma etkisini ortaya koyan genel görelilik teorisinin bir öngörüsüydü. Einstein’ın teorisi, ilk olarak 1919 yılında İngiliz gökbilimci Arthur Eddington tarafından bir güneş tutulması sırasında test edilmişti. Ancak, Hubble’ın bu çalışmasıyla Güneş dışında bir yıldız üzerinde ilk kez bu etki doğrulandı.

Ekip, ışığın bükülme miktarını ölçerek Stein 2051 B’nin kütlesini hesapladı. Elde edilen verilere göre, nükleer faaliyetleri sona ermiş bu beyaz cüce yıldızın kütlesi, Güneş’in yaklaşık %67’si kadar.

Bilimde Yeni Bir Dönem

Bu türden bir gözlemin ilk kez gerçekleştirilmesi, uzak galaksilerin kütle çekimsel mercekleme etkisiyle incelendiği tekniklerin şimdi daha küçük ölçeklerde uygulanabileceğini gösteriyor. Kailash Sahu ve ekibinin çalışması, tek bir yıldız üzerinde yapılan kütle çekimsel ışık bükülmesi gözlemlerinde yeni bir dönemin habercisi olarak değerlendiriliyor.

"Science" dergisinde yayımlanan bu bulgular, Amerikan Gökbilim Derneği’nin 7 Haziran tarihli toplantısında bilim dünyasına sunuldu.